Detalle ficha - gorbeiaparkea
Eduki publikatzailea

Natura-argazkilaritzaren hastapen lantegia
Argazkilaritzan hastapen tailerra, diziplina honek natura ingurunean sormena lantzeko ematen dituen aukerak esploratzeko baliatuko duguna. Atal teoriko bat izango du, zeinetan argazkilaritza teknikaren oinarrizko parametroak landuko diren eta ondoren parketxe ingurura aterako gara, landutakoa praktikan jartzera, beti ere sormenezko ikuspuntu batetatik.
Oharra: Ekar ezazu zure kamera digitala, edozeinek balio du.
Jardueran parte hartzeko ezinbestekoa da aurretik formularioan izena ematea.

Oreinen orroaldia
Zer da orroaldia?
Urtero bezala, Gorbeia Parke Naturaleko Arabako isurialdean “orroaldia” ala ugalketa izaten da. “Orroaldia” oreinaren araldia edo ugalketa-aroa da. Orein arrek sasoi horretan egiten duten marruari ere esaten zaio orroa. Orroaldia babestutako naturagunearen lasaitasun edo soseguaren arabera izango da espeziearen berezko garapenaren bezalakoa.
Orroaldiaren hasiera, lurralde jakin batean, oso gutxi aldatzen da urte batetik bestera. Gorbeian irailaren hasieran izaten da. Oreinaren orroaldia bi eta bost aste artekoa da; Gorbeian urriaren lehen astera arte izan ohi da.
Baimena behar duten jarduerak
- Zaldiz eta mendiko bizikletaz egindako ibilbideak. Baimen-eskaerak Parkearen web orriaren bidez egingo dira.
- Oreinekin zuzenean lotutako jarduerak (entzutea, behatzea, argazkia ateratzea, filmatzea, etab.). Baimen-eskaerak Arabako Foru Aldundiaren aurrez aurreko erregistroaren edo erregistro telematikoaren bidez egingo dira.
Bisita gidatuak: tokiak zozketa bidez esleitzeko irizpideak
Arabako Foru Aldundiak lau ikustaldi gidatuak eskaintzen ditu Gorbeiako Parke Naturalean oreinen orroaldia ikusteko. Naturaren ikuskizun hori behatoki espezializatuetatik ikusi ahal izango da, hamabost laguneko talde murriztuetan bisitaldiak eginez.
- Izen emateak parke naturaleko web orriaren bitartez besterik ezin izango dira egin.
- Parte hartzaileak gutxienez 8 urtetik gorakoak izatea gomendatzen dugu.
- Taldeak gehienez 15 pertsonakoak izango dira, gida(k) kontuan hartu gabe.
- Izena ematen duen pertsona bakoitzak gehienez ere bi lagun apuntatu ditzake.
- Eskaintzen diren lau egunetatik bitarako bakarrik eman dezake izena pertsona bakoitzak.
- Izena eman duen pertsona bakoitza (titularra zein laguna) behin besterik ez da kontuan hartuko zozketa bakoitzerako (gehienez bi egun). Bikoiztuta dauden pertsonak zerrendatik ezabatuko dira.
- Egun bakoitzerako zozketa bat egingo da, eta izen emate bakoitzak erregistro zenbaki bat izango du. Zenbaki horiek erabiliko dira zozketa egiteko.
- Tokia lortu dutenei telefonoz jakinaraziko zaie, eta tokirik lortu ez dutenei posta elektronikoz.
- Mendian ibiltzera ohituta egon behar da, eta ibilbidearen ezaugarrietara eta baldintza meteorologikoetara egokitutako oinetakoak eta arropa eraman behar dira.
Oreinen jokabidea
Oreina urteko denboraldirik luzeenean taldean bizi da. Halere, arrak eta emeak bereizita bizi dira, orroaldian izan ezik. Eme eta ar gazteak euren lurraldeetan bizi dira, batzuetan adin ertaineko arrak bizi diren lurraldetik ez oso urrun. Orein handiak urrunago daude, eurentzat diren sektoreetan, sarritan gainontzeko oreinengandik oso bereizita.
Irailaren hasieran, orroaldiaren atarian, dena aldatzen da. Emeak bildu egiten dira. Urduri jartzen dira, eta kumeak haiengandik urruntzen dituzte. Adin guztietako orein handiek, helduek kanporatzen dituzten gazteek izan ezik, emeen lurraldeetan “orroaldiko toki” deritzen lekuak okupatzen dituzte. Leku horien kokapena oso egokia da arriskuak atzemateko edo lurraldera sartzen diren arrotzak ikusteko. Orroaldia gaueko kontzertuekin, elkar beldurtzeko erronkekin eta sei eta bederatzi urte arteko oreinen arteko borrokaldiekin hasten da.
Arren marrua edo orroa ugalketa-aroaren ezaugarririk nabariena da. Orroaren sistemaren bidez, oreinek elkar aztertzen eta neurtzen dute, ahotsa erabiliz. Orroen intentsitatea, modulazioa eta maiztasuna dira arren artean hierarkia finkatzen dutenak.
Emerik gehienak araldian daudenean izaten da orroaldiaren une gorena. Batez ere gauez nabaritzen da, animalien arteko kontaktuak orduan izaten baitira sarrien.
Gomendioak
Espeziearen aldi kritiko honek irauten duen bitartean gizakion eraginak murrizteko, kontuan eduki itzazu ondorengo arauak:
- Gorbeia Parke Naturaleko Sarriako Parketxera joan zaitez oreinaren orroaldiaren inguruko informazio bila.
- Parkeko Bidezidorren Sare Nagusian tarte gomendatuak daude animaliak behatu eta entzun ahal izateko (mapa ikusi).
- “Orroaren sektorean” oinez eginiko ibilbideak Parkeko Bidezidorren Sare Nagusitik egin beharko dira (mapa ikusi), hauetatik irten ezin izango delarik.
- Oreinen jokabide naturala ez aldatzeko animaliekiko distantzia gorde ezazu eta ez zaitez hurbildu.
- Ez aldendu eta ez ikaratu animaliak, ezkutuan egon zaitez, geldirik eta zaratarik egin gabe, oreinak behatzeko aukera gehiago izango duzu eta.
Egun, gutxi gorabehera 600 orein daude Gorbeiako parke naturalean, populazio arabarren % 50 inguru. Orroaldian espeziea babesteko eta sakabanatzea eragozteko, aldundiaren Ingurumen Sailak ibilgailuen zirkulazioa murrizten du parkeko pista eta bideetan.
BAIMENAK
Zaldiz eta mendiko bizikletaz egindako ibilbideak
BISITA GIDATUAK
Egunak
Irailak 30 (euskaraz)
Irailak 23, 24 eta urriak 1 (gaztelaniaz)
Ordutegia
17:15 - 21:15
Ibilbidea
5 km-ko igoera (ordu t´erdi inguru)
Desnibela: 470m
Gehienezko malda: % 30
Derrigorrezkoa: mendiko oinetakoak eta arropa egokia
Gomendagarria: prismatikoak
Martxoaren 8ko 40/2016 Dekretuaren bidez, Gorbeia (ES2110009) kontserbazio bereziko eremu izendatu da eta naturagune babestua kontserbatzeko neurriak onartu dira.
Gorbeia izenez ezagutzen den lurralde honetako zatia, natura eremua Parke Natural izendatu zen, ekainaren 21eko 228/1994 Dekretuaren bidez, Natura Baliabideen Antolamendurako Plana (NBAP) onartu ondoren ekainaren 21eko 227/1994 Dekretuaren bidez. Halaber, martxoaren 31ko 66/1998 Dekretuaren bidez, Parke Naturala Erabili eta Kudeatzeko I. Plan Zuzendaria onartu zen.
Natura 2000 Sarea osatzen duten naturagune babestuei dagokienez, 9/2021 LEGEAk, azaroaren 25ekoa, 59.2 artikuluan, ondokoa ezartzen du: “Natura-ondarearen arloan eskumenak dituen Euskal Autonomia Erkidegoko sailak onartutako kontserbaziorako helburuak, arauak eta gidalerroak oinarri hartuta, lurralde historikoetako foru-organoek kontserbazio-jarduketa edo neurri egokiak onartuko dituzte guneak kontserbazio-egoera onean mantentzeko, bai eta habitat naturalak eta espezieen habitatak narriadura saihesteko neurri egokiak eta gune horien izendapena bultzatu duten espezieei eragiten dieten aldaketak saihesteko neurriak ere.”
Artikulu horretan ezarrita dagoena betetzeko, Gorbeia (ES2110009) KBE Kudeatzeko Gidalerro eta Neurriak ezartzen dira. Neurri horiek kontserbazio helburuak dauzkate, hain zuzen ere KBE izendatzeko Dekretuaren II. Eranskinean, ‘Gorbeia (ES2110009) KBEko kontserbaziorako informazio ekologikoaren, helburuen eta arauen eta jarraipen programaren dokumentua’ izenekoan ezarritakoak, eta II. Eranskin horretan identifikatutako funtsezko kudeaketa elementuen arabera egituratzen dira.
-
Araudi orokorra
- 9/2021 LEGEA, azaroaren 25ekoa, Euskadiko natura-ondarea kontserbatzeari buruzkoa.
- KONTSEILUAREN 1992ko 92/43/EEE zuzentaraua, maiatzaren 21ekoa, natura habitatak eta basoko fauna eta flora babestekoa
- EUROPAKO PARLAMENTUAREN ETA KONTSEILUAREN 2009/147/EE ZUZENTARAUA, 2009ko azaroaren 30ekoa, hegazti basatien kontserbazioari buruzkoa
-
Naturagunearen araudia
- 227/1994 DEKRETUA, ekainaren 21ekoa, Gorbeia aldeko Natur Baliabideen Antolamendurako Plana onesten duena
- 228/1994 DEKRETUA, ekainaren 21ekoa, Gorbeia Parke Naturala izendatzen duena.
- 40/2016 DEKRETUA, martxoaren 8koa, Gorbeia Kontserbazio Bereziko Eremu (ES2110009) izendatzen duena.
- Foru Gobernu Kontseiluaren 276/2018 Erabakia, maiatzaren 29koa. Onestea behin betiko Gorbeia parke natural eta kontserbazio bereziko eremuaren (KBE) Erabilera eta Kudeaketa Arautzeko II. Planaren (EKAP) eta kudeaketa gidalerro eta jardunen agiriak. ES2110009
- 113/1999 FORU DEKRETUA uztailaren 23koa, Diputatuen Kontseiluarena. Honen bidez Gorbeiako Parke Naturaleko erabilera murriztuko bide eta pistetan motordun ibilgailuak zirkulatzeko baimenak erregulatzen dituzten arauak onartzen dira.
- 177/2020 FORU AGINDUA, irailaren 29koa, Arabako naturagune babestuetan ibilgailuak aparkatzeko arauak eta mugak ezartzekoa, COVID-19ak eragindako osasun krisiari aurre egiteko.

Harremanetarako
Araudiaren edo eskuratu beharreko baimenen inguruko zalantzarik baduzu, harremanetan jar zaitezke Arabako Foru Aldundiko Ingurumen eta Hirigintza Saileko Natura Ondarearen Zerbitzuarekin.
ARABAKO FORU ALDUNDIA
Ingurumen eta Hirigintza Saila
Natura Ondarearen Zerbitzua
Probintzia plaza, 4 - 2. solairua.
01001. Vitoria-Gasteiz.
945 18 18 18
Parke Naturaleko zati arabarra bisitatzeko asmoa baduzu eta ibilbideei, ingurumen hezkuntzako jarduerei edo jendearen arretarako ordutegiei buruzko informazioa nahi baldin baduzu, Gorbeiako Parke Naturaleko Sarriako Parketxearekin (Araba) jar zaitezke harremanetan.
GORBEIAKO PARKE NATURALEKO ETXEA
Baiako Zentrala, Sarria. 01139
Posta elektronikoa: parquegorbeia@parques.araba.eus
Telefono zenbakia: 945 43 07 09
Parke Naturaleko eremu bizkaitarrari buruzko informazioa behar baduzu, Parke Naturaleko Areatzako Interpretazio Zentroarekin (Bizkaia) harremanetan jar zaitezke.
GORBEIAKO PARKE NATURALEKO INTERPRETAZIO ZENTROA
Gudarien plaza 1. Areatza. 48143
Posta elektronikoa:
orbeia.parke.naturala@bizkaia.eus
Telefono zenbakia: 946 73 92 799
Bertan ostatu hartzeko asmoa baduzu edo jateko lekuei, egiteko jarduerei edo ibilbide alternatiboei buruzko informazioa behar baduzu, jar zaitez harremanetan Gorbeialdeko Kuadrillarekin, edo Araba eta Bizkaiko turismo bulegoekin.
Zuiako Udala
Udaletxe plaza 1, 01130, Murgia, Araba
945 430 167
Kuadrillaren webgunea
Bea-Murgia Plaza
945 43 04 40
turismo@gorbeialdea.eus
www.gorbeiaeuskadi.com/
Zubiaur Plaza
946 12 26 95
turismo@gorbeialdea.com museoa.orozko@bizkaia.org
www.gorbeiaeuskadi.com/